ในวัฒนธรรมจีน นอกเหนือจากตัวอักษรแล้ว "ตัวเลข" (数字 - shùzì) ก็มีความสำคัญและมีความหมายเชิงสัญลักษณ์ที่ลึกซึ้งเช่นกันค่ะ บางตัวเลขถูกมองว่าเป็น "เลขมงคล" (吉利数字 - jí lì shùzì) นำมาซึ่งโชคลาภ ความเจริญรุ่งเรือง และความเป็นสิริมงคล ในขณะที่บางตัวเลขกลับถูกมองว่าเป็น "เลขไม่มงคล" (不吉利数字 - bù jí lì shùzì) ที่ควรหลีกเลี่ยงเพื่อป้องกันเคราะห์ร้าย วันนี้เราจะมาเจาะลึกถึงที่มาและเหตุผลเบื้องหลังความเชื่อเหล่านี้กันค่ะ
รากฐานจาก "เสียง" สู่ "ความหมาย"
เหตุผลหลักที่ทำให้ตัวเลขบางตัวมีความหมายมงคลหรือไม่มงคลในวัฒนธรรมจีนนั้น ส่วนใหญ่มาจาก "เสียงพ้อง" (谐音 - xiéyīn) หรือเสียงที่ใกล้เคียงกับคำอื่นๆ ในภาษาจีนค่ะ ความเชื่อนี้สะท้อนให้เห็นถึงความละเอียดอ่อนและความสำคัญของภาษาในการกำหนดทัศนคติและพฤติกรรมของผู้คน
เลขมงคล: พลังแห่งความโชคดีและความเจริญรุ่งเรือง
เลข 8 (八 - bā): ถือเป็นเลขมงคลอันดับต้นๆ ในวัฒนธรรมจีนเลยค่ะ เสียงของเลข 8 ("bā") พ้องเสียงกับคำว่า "发 (fā)" ซึ่งแปลว่า "ร่ำรวย", "เจริญรุ่งเรือง", "ประสบความสำเร็จ" ด้วยเหตุนี้ เลข 8 จึงเป็นที่นิยมอย่างมากในการเลือกเบอร์โทรศัพท์ ทะเบียนรถ บ้านเลขที่ หรือแม้กระทั่งวันเปิดกิจการต่างๆ นอกจากนี้ รูปร่างของเลข 8 ที่คล้ายกับสัญลักษณ์ Infinity (∞) ยังสื่อถึงความไม่มีที่สิ้นสุดและความต่อเนื่องของความโชคดีอีกด้วย
เลข 6 (六 - liù): เสียงของเลข 6 ("liù") พ้องเสียงกับคำว่า "流 (liú)" ซึ่งมีความหมายถึง "ไหลลื่น", "ราบรื่น" ดังนั้น เลข 6 จึงถูกมองว่าเป็นเลขที่นำมาซึ่งความราบรื่น ความสะดวกสบาย และความสำเร็จในทุกสิ่งที่ทำ
เลข 9 (九 - jiǔ): เสียงของเลข 9 ("jiǔ") พ้องเสียงกับคำว่า "久 (jiǔ)" ซึ่งแปลว่า "ยาวนาน", "เป็นนิรันดร์" เลข 9 จึงเป็นสัญลักษณ์ของความยั่งยืน ความมั่นคง และอายุที่ยืนยาว มักนิยมใช้ในงานแต่งงานหรือการเฉลิมฉลองต่างๆ
เลขคู่ (双数 - shuāng shù): โดยทั่วไปแล้ว ชาวจีนนิยมเลขคู่มากกว่าเลขคี่ เนื่องจากเชื่อว่าเลขคู่แสดงถึง "ความเป็นคู่", "ความสมบูรณ์", "ความกลมกลืน" เช่น เลข 2 (二 - èr) หมายถึง "คู่", เลข 6 และเลข 8 ที่กล่าวไปข้างต้นก็เป็นเลขคู่ด้วย
เลขไม่มงคล: สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงเพื่อความสบายใจ
เลข 4 (四 - sì): ถือเป็นเลขที่ไม่เป็นมงคลอย่างยิ่งในวัฒนธรรมจีน เสียงของเลข 4 ("sì") พ้องเสียงกับคำว่า "死 (sǐ)" ซึ่งแปลว่า "ตาย" ด้วยเหตุนี้ ชาวจีนจึงหลีกเลี่ยงการใช้เลข 4 ในหลายๆ โอกาส เช่น การเลือกชั้นในอาคาร (มักจะไม่มีชั้น 4, 14, 24,...), เบอร์โทรศัพท์ หรือทะเบียนรถ
เลข 7 (七 - qī): ถึงแม้ว่าจะไม่ได้มีความหมายที่ไม่ดีโดยตรง แต่เสียงของเลข 7 ("qī") ใกล้เคียงกับคำว่า "气 (qì)" ซึ่งอาจสื่อถึง "ความโกรธ", "ความหงุดหงิด" หรืออาจเกี่ยวข้องกับความเชื่อทางศาสนาบางอย่างที่ทำให้บางคนหลีกเลี่ยง
เลขคี่ (单数 - dān shù): โดยทั่วไปแล้ว เลขคี่ไม่เป็นที่นิยมเท่าเลขคู่ เนื่องจากถูกมองว่าแสดงถึง "ความโดดเดี่ยว", "การแยกจาก" อย่างไรก็ตาม ก็มีข้อยกเว้น เช่น เลข 9 ที่ถือเป็นเลขมงคลแม้จะเป็นเลขคี่
อิทธิพลในชีวิตประจำวัน:
ความเชื่อเกี่ยวกับเลขมงคลและไม่มงคลนี้มีอิทธิพลอย่างมากต่อการตัดสินใจในชีวิตประจำวันของชาวจีน ไม่ว่าจะเป็นการเลือกวันที่สำคัญ การตั้งราคา การเลือกหมายเลขต่างๆ หรือแม้แต่การจัดของขวัญ (นิยมให้เป็นจำนวนคู่) สิ่งเหล่านี้ล้วนสะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของตัวเลขในวัฒนธรรมจีน
บทสรุป:
ความเชื่อเรื่องเลขมงคลและไม่มงคลในวัฒนธรรมจีนมีรากฐานที่แข็งแกร่งจากความเชื่อมโยงทางภาษาศาสตร์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของเสียงพ้อง ซึ่งได้พัฒนาไปเป็นส่วนหนึ่งของความเชื่อและธรรมเนียมปฏิบัติที่สืบทอดกันมา การเข้าใจความหมายเบื้องหลังตัวเลขเหล่านี้จะช่วยให้เราเข้าใจถึงวิธีคิดและมุมมองของชาวจีนได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นค่ะ 😊
หวังว่าบทความนี้จะให้ความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องเลขมงคลและไม่มงคลในวัฒนธรรมจีนได้ชัดเจนขึ้นนะคะ ถ้ามีหัวข้ออื่นที่น่าสนใจอีก บอกได้เลยค่ะ ยินดีเขียนให้อ่านกันนะคะ! 😊